Verhalen over de Tweede Wereldoorlog
In mijn boek Eisendrath, een verzonken familie komen ook de lotgevallen van de Duits-joodse familie Juchenheim aan bod. Na de Kristallnacht vluchtte een aantal gezinsleden naar Nederland. Hier het hoofdstuk over die angstige periode in 1938. Nog geen jaar na de uitreis van Emma, zijn moeder, wordt voor Paul Juchenheim de situatie onhoudbaar. Hoewel getrouwd … Lees meer
Een van de genoemde Zaanse Spanjestrijders in het gelijknamige, met de Bredenhofprijs bekroonde boek was Joop de Munck. Maar de daarin geuite veronderstelling dat deze jongeling in Spanje werd afgewezen als brigadist omdat hij te jong was, klopt niet. De reden voor zijn gedwongen terugkeer naar Nederland was veel banaler. Net als zijn twee jaar … Lees meer
De vorige staatssecretaris van Defensie (en latere minister van Infrastructuur en Waterstaat), Barbara Visser, woont in wat vroeger de achtertuin was van ‘bankier van het verzet’ Walraven van Hall. Een van haar partijgenoten was een halve eeuw daarvoor minister van Defensie. Deze Hans de Koster trok in de oorlog op met… Walraven van Hall. Henri … Lees meer
De Oostzaanse NSB-burgemeester De Bree arresteerde in 1943 zijn plaatsgenoot Marinus Kuijt, op verdenking van zwarthandel. Toen bleek dat Kuijt ook nog een geladen vuurwapen op zak had, was hij rijp voor de doodstraf. Wonderbaarlijk genoeg overleed hij pas in 1989. Hoe kon dat? Johannes Alexander Antonius de Bree begon op 11 juli 1942 als … Lees meer
Tijdens de oorlog liepen er heel wat verzetslijntjes tussen het gereformeerde vissersdorp Urk en de ‘rode’ Zaanstreek. Toeval? De oplettende beschouwer van het digitale Joods Monument Zaanstreek zag het wellicht: de gemeente Urk wordt daar meermalen genoemd. Op de site urkinoorlogstijd.nl is het omgekeerde zichtbaar: daar duikt met enige regelmaat de Zaanstreek op. Waar komt … Lees meer
Elders op deze website is te lezen dat tussen juli 1942 en april 1945 rond de 370 joodse gevangenen uit kamp Westerbork wisten te ontsnappen. Bij zes van hen was er sprake van een Zaanse link. Jacques Presser en Loe de Jong hielden het er op dat van de ruim 100.000 joden die in het … Lees meer
Een veelbelovender politicus dan Jan Duijs heeft de Zaanstreek zelden gehad, in de dubbele betekenis van het woord. De charismatische SDAP’er schetste zijn massale arbeidersachterban keer op keer in gezwollen bewoordingen een hemel op aarde. Hij klom op tot de machtigste man van Zaandam en tot Kamerlid in Den Haag. Maar zijn val was diep: … Lees meer
Dat Theo Eskens amper een rol speelt in de Zaanse oorlogsliteratuur is zowel begrijpelijk als een omissie. In de week dat de Tweede Wereldoorlog uitbrak, verhuisde advocaat/raadslid Eskens van Zaandam naar de hoofdstad. Maar tot zijn gewelddadige dood, vijf jaar later, bleef deze verzetsstrijder verbonden met zijn oude woonplaats. Theodorus Johannes Eskens komt op 14 … Lees meer