Verhalen over de Tweede Wereldoorlog
De Nederlandse monumenten staan vol met namen van mensen die stierven tijdens de Tweede Wereldoorlog. Duizenden anderen haalden netaan de bevrijding, maar bezweken daarna alsnog aan de doorstane ontberingen. Zaandammer Johan (‘Joop’) Roos was een van hen. Ook hij hoort thuis op een gedenkteken. Johan – roepnaam Joop – Roos komt op 16 september 1919 … Lees meer
Omdat schrijven onherroepelijk gepaard gaat met schrappen, verdween een van de beoogde hoofdstukken uit mijn manuscript over het tragische leven van de Zaandamse verzetsstrijdster/V-Frau Franci de Munck-Siffels. Om ze niet helemaal in de duisternis te laten verdwijnen, geef ik de verloren pagina’s hier een plek. Het boek De verraadster is overigens verkrijgbaar via elke Nederlandse … Lees meer
Geen Nederlandse politicus die zo vaak naar een andere partij overstapte als Willem Stam uit Wormerveer. Begonnen als communistisch verzetsstrijder bevond hij zich 25 jaar later aan de andere kant van het politieke spectrum, waar hij – even – de ideoloog werd van de Boerenpartij. In 2008 wijdt Henk Hofland – negen jaar eerder door … Lees meer
De ene Ragut verblijdde de joodse gemeenschap met een bijdrage voor de te bouwen synagoge, de andere Ragut plunderde tachtig jaar later datzelfde Zaanse godshuis en joeg de joden richting concentratiekamp. Op 15 oktober 1862 doopt Johan Ragut zijn pen in de inkt. Hij begint aan een lange volzin. “Ter voldoening aan de bevelen van … Lees meer
Dat van Anne Frank is zonder twijfel het bekendste. Maar verspreid over Nederland liggen nog honderden andere oorlogsdagboeken. In de meeste is de winter van 1944-’45 beschreven. Zo ook in dat van Zaandammer Herman Johan Nachbar (1914-1993). Het laatste half jaar van de bezetting, gezien door de ogen van een Zaandamse boekhouder. “Het wordt voor … Lees meer
In 1944 maakte de gevangen joodse fotograaf Rudolf Breslauer in opdracht van de kampcommandant van Westerbork een film waarop het dagelijks leven in het Drentse Durchgangslager werd vastgelegd. Daarop is een inwoner van de Zaanstreek te zien, de in 1939 naar Nederland ontkomen Pool Josef Laufbaum. Alleen weet niemand wie van de gefilmde mannen deze … Lees meer
Na de bevrijding bleef de rol van het gereformeerde volksdeel binnen het Zaanse verzet onderbelicht. En dat terwijl de weerstand van deze christelijke stroming tegen het heersende nazisme bovengemiddeld was. Een toelichting, aan de hand van een door Stadsherstel Amsterdam gevonden stapel illegale krantjes, ruim driekwart eeuw na de oorlog. In het voorjaar van 2021 … Lees meer
Sommige Zaankanters zagen al vroeg de gevaren van het overal in Europa oprukkende fascisme en verbonden daar consequenties aan. Bijvoorbeeld door na 1936 naar het Iberisch schiereiland te reizen en daar met de Republikeinen te vechten tegen de manschappen van generaal Franco. Albert Brand en Gerrit Timmerman mengden zich, net als enkele tientallen andere Zaanse … Lees meer