Verhalen over de Tweede Wereldoorlog

Hoogleraar Romano Guarnieri: van Mussolini-promotor tot gedoemde antifascist

Hoogleraar Romano Guarnieri, de Italiaanse fascistenleider in Nederland, keerde zich tegen Benito Mussolini. Hij moest het bekopen met een lange gevangenisstraf en de dood van zijn joodse vriendin. Romano Nobile Guarnieri (20-2-1883) was een telg uit het Noord-Italiaanse plaatsje Adria, kind in een groot, welgesteld en vroom katholiek gezin. Al vroeg kwamen zijn spreektalent en … Lees meer

Jan Rot: socialistische tekenaar en verzetsman

De sociaaldemocratische tekenaar Jan Rot (1892-1982) verliet zijn geboorteplaats Zaandam toen hij 36 was, maar zou er nog regelmatig naar terugkeren. Vooral vanwege zijn verzetswerk tijdens de Tweede Wereldoorlog. Jan Rot, geboren op 27 augustus 1892, is het tiende en een-na-laatste kind van zijn gelijknamige vader en van Alida Rot-Nel. Rot sr. werkt vanaf 1886 … Lees meer

Het afscheidsbriefje van Walraven van Hall

Walraven van Hall, de centrale man van het Nederlandse verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog, nam in een Amsterdamse cel afscheid van zijn gezin. Daags voor zijn executie op 12 februari 1945 schreef hij hen een hartverscheurend laatste briefje. Ruim driekwart eeuw later mag ook de buitenwereld het lezen. Toen ik in 2005 werkte aan het … Lees meer

Het noodlottige retourtje van Engelandvaarder en geheim agent Jan Emmer

Van de 54 Nederlanders die het leven lieten tijdens het zogeheten Englandspiel hadden er twee een Zaanse achtergrond. Over George Louis Jambroes schreef ik eerder een artikel. De in Wormer geboren Jan Emmer verdient minstens zoveel aandacht en erkenning.Deel 2 van een tweeluik over Jan Emmer. (Hier deel 1.) Jan Emmer komt op 6 april … Lees meer

Vijf Engelandvaarders en hun zenuwslopende overtocht

Al vroeg in de oorlog besluit de in de Zaanstreek geboren en getogen verzetsman Jan Emmer met vier anderen de oversteek naar Groot-Brittannië te wagen. Het wordt een zenuwslopende overtocht met een boot die niet zeewaardig is. Een van de inzittenden, Klaas H. (‘Niek’) Schilp, schreef een minutieus reisverslag. “Onder aan de trap ligt een … Lees meer

De Zaanse liquidaties: Meine van Manen

Meine van Manen (Smallingerland, 9-2-1920/Wormerveer, 26-1-1945) Tijdens de Tweede Wereldoorlog brachten Zaanse verzetsstrijders meer dan twintig collaborateurs, zwarthandelaren en andere gevaarlijk geachte personen om het leven. In mijn boek Korte metten. De Zaanse liquidaties (1940-1945) worden deze liquidaties uitgebreid beschreven. Ook de mislukte en verzonnen aanslagen alsmede de dilemma’s die deze beslissingen over leven en … Lees meer

Zoldernazi Jacques Philippa begon zijn moordlustige loopbaan in Zaandam

De ter dood veroordeelde Jacques Philippa zat na de oorlog 29 jaar ondergedoken op de zolder van zijn ouderlijk huis. Hij haalde daarmee in 1974, toen hij alsnog werd gearresteerd, alle kranten. Het lid van de moordlustige Bloedgroep Norg begon zijn gewelddadige nazistische loopbaan in Zaandam, als hopman bij de NSB. Over de zware oorlogsmisdadiger … Lees meer

De lijdensweg van Engelandvaarder Joop Roos

De Nederlandse monumenten staan vol met namen van mensen die stierven tijdens de Tweede Wereldoorlog. Duizenden anderen haalden netaan de bevrijding, maar bezweken daarna alsnog aan de doorstane ontberingen. Zaandammer Johan (‘Joop’) Roos was een van hen. Ook hij hoort thuis op een gedenkteken. Johan – roepnaam Joop – Roos komt op 16 september 1919 … Lees meer